تاریخ قلم و نوشتار– بخش اول
مقدمه بر ابزار نوشتار
امروز با توجه به پیشرفت علم و استفاده از ابزار نوشتاری دیجیتالی به ندرت پیش می آید که از قلم استفاده شود، مگر در مواقعی که احتیاج به امضاء شخص باشد. باقی اطلاعات به صورت الکترونیکی تهیه و در اختیار اشخاص قرار می گیرد و می توان اذعان داشت که ابزار نوشتار جذابیت گذشته خود را از دست داده است. هنوز هم نمی توان به قاطعیت اذعان داشت که اولین قلم مربوط به کدام دوره بوده و یا اولین قلم های پیشرفته توسط کدام برند ساخته شده است؛ چرا که از قدیم تولیدات قلم در احاطه چندین برند تجاری قرار داشته. در این مقاله قصد داریم تاریخچه به وجود آمدن مداد، خودنویس و…. را برای شما توضیح دهیم و همچنین تأثیر پیشرفت علم بر روی تولید قلم را بررسی نماییم.
آغاز نوشتن به اثر باقی مانده توسط دست باز می گردد.
در آغاز انسان ها برای نوشتن و انتقال مفاهیم از جای پای باقی مانده جانواران الگو گرفته اند و از طریق نقاشی این کار را انجام می دادند. آنها با استفاده از دستان خود و خون جانواران بر روی دیوارها و سنگ ها آثاری را ایجاد می کردند.
خط میخی
اولین خط میخی متعلق به سومریان بین النهرین نزدیک به 3600 سال پیش می باشد. بین النهرین بین دو رود دجله و فرات قرار داشت .آنها متون خود را به وسیله قلمی از جنس نی بر روی لوح های گِلی از جنس رُس کنده کاری می کردند. خط میخی از 600 آوا و 2000 حرف تشکیل شده است. خط میخی به اندازه خط تصویری در انتقال مفاهیم موفق نبود؛ چرا که هر کلمه مفاهیم متفاوتی را در بر داشت. به طور مثال خورشید به معنی روز، دوره ای از زمان و حرارت معنی می شد.
مُهر اولین ابزار نوشتار
به مرور زمان حروف الفبا تغییرکرده و برای نوشتن، مُهرهایی از جنس نی به صورت مستطیل یا شش ضلعی بریده شده و هنگام نگارش بر روی گل رس از آنها استفاده می کردند. تمام نمادها (حروف تصویری) به یک یا چند معنی خاص نسبت داده می شد که بسیار گیج کننده بود. سومریان در وحله اول این مشکل را با افزودن آواها حل کردند و این اولین نو آوری بین زبان نوشتار وگفتار بود. فارس ها که یکی از همسایگان سومریان بودن دست به تغییراتی ویژه در خط میخی زده اند و تعداد آواهای آن را به 41 رساندند که در جایگاه خود یک نوآوری مناسب در زمینه نوشتار بود و می توان از آن به عنوان الفبا یاد کرد.
سیستم نوشتاری مصر
تحقیقات باستان شناسان نشان می دهد که مصریان باستان بر روی لوح های گلی، پوست حیوانات، عاج، استخوان و سنگ ها می نوشتند. نوشته های باقی مانده از مصر باستان اطلاعات جالبی در خصوص آن دوره در اختیار ما قرار می دهد؛ به طور مثال این که مصریان برای اجرای امور اقتصادی و اداری خود صنعت نوشتن را به راه انداختند.
در ابتدای امر نوشتار مردم مصر بسیار ساده بود و متشکل بود از تصاویر گیاهان و حیوانات ولی صنعت نوشتار به سرعت پیشرفت کرد و به حدود 100 حرف رسید که تلفیقی از تصاویر انسان، گیاه، حیوان و بناها بود و بعدتر تعدادی از حروف دارای آوا شدند.
یونانیان باستان از نوشتار مصریان به نام هیروگلیف یعنی کنده کاری مقدس یاد می کردند. نوشتار مصریان در یک ستون عمودی بود و هیروگلیف به جای مانده بر روی آثار تاریخی مانند مقبره ها و اتاق های دفن فراعنه که به عنوان خدایان روی زمین معروف بوده اند در اهرام ثلاثه موجود است؛ که مربوط به 3000 سال قبل می باشد.
پاپیروس اولین کاغذ مصریان
پاپیروس یکی از مهم ترین و گران قیمت ترین وسایل در دوران کهن بود که توسط مصریان تولید می شد که امروزه نیز به صورت واژه “Paper” در زبان انگلیسی ماندگار شده است. پاپیروس گیاه آبزیِ علف مانندی است که ساقه سه وجهیِ بدون پوست و چوب دارد و طول آن به حدود 4 تا 6 متر میرسد و در آبهای جاری به عمق 90 سانتیمتر در کنار رود نیل رشد میکند. پاپیروس برای مصریان بسیار اهمیت داشت. تکنولوژی تولید آن هم به شکل یک راز حفظ میشد. اولین گمانه زنیها برای استفاده از آن نیز به حدود دو الی چهار هزار سال قبل از میلاد مسیح بر می گردد. این همان کاغذی بوده است که تمام اسرار دنیای قدیم را به ما رسانده و تا زمان پدید آمدن خمیر کاغذ ، در ماندگاری و سبکی جایگزینی نداشته است.
روش تولید کاغذ پاپیروس
روش ساخت کاغذ چنان سری بود که مصریان با توجه به مکتوب کردن کلیه اطلاعات و اخبار، هیچ گزارش مکتوبی از ساخت پاپیروس بر جای نگذاشتند! اما بررسی هایی که توسط باستان شناسان و دانشمندان صورت گرفت فرآیند ساخت پاپیروس را این گونه بیان می کند:
1- چیدن ساقه های گیاه پاپیروس
2 – کندن پوست سبز ساقه و بیرون آوردن مغز داخلی آن و رشته رشته کردن مغز داخلی و خواباندن رشتهها به مدت 3 روز در آب.
3 – بریدن رشتهها به طول دلخواه و نهادن آنها به شکل افقی بر روی صفحه ای پارچه ای به طوری که 1 میلیمتر از هر رشته روی دیگری بیفتد. قرار دادن سایر رشتهها به صورت عمودی که به کاغذ بافتی صلیبی میدهد. نهادن یک صفحه پارچه ای روی همه این مجموعه مرحله سوم تولید کاغذ پاپیروس می باشد.
4 – قرار دادن صفحه زیر فشار و چسباندن نوارها به هم و برداشتن صفحات پارچه ای پس از خشک شدن.
5- در نهایت فشردن شدید نوارها که موجب ساخته شدن کاغذ یکپارچه میشود.
نظرات
تاکنون نظری ثبت نشده.